Πονάει το μυαλό μου

Παίζουν: Νίκος Γλυκόπουλος, Ντίνα Μαυρίδου, Μαρίνος Μουζάκης
Πρωτότυπη μουσική: Νίκος Γιούσεφ, Μαρίνος Μουζάκης
Κινησιολογία: Ηρώ Κατσιφλώρου
Σκηνικά: Διονύσης Ματαράγκας
Μάσκες-κοστούμια: Μαρία Μαρκοπούλου
Αφίσα: Δημήτρης Καρλαφτόπουλος
Δραματουργία, σκηνοθεσία, μουσικές επιλογές, παραγωγή: Τσιριτσάντσουλες 2019

Ευχαριστούμε το αντιεξουσιαστικό, αναρχικό στέκι Αντίπνοια για τη φιλοξενία των προβών μας κι όλες τις τσιριτσάντσουλες που βοήθησαν στην παραγωγή αυτής της παράστασης.

Πρεμιέρα:
Πέμπτη 4 Ιουλίου 2019 στις 22:00 στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου (σχολή ΜΙΘΕ, είσοδος από οδό Ταξίλου) στα πλαίσια του Ελευθεριακού Φεστιβάλ Διεθνιστικής, Κοινωνικής και Ταξικής Αλληλεγγύης #2

Βγήκαν οι κλόουν στη σκηνή να πούνε ιστορίες. Ιστορίες βγαλμένες από τη ζωή, παράλογες και σουρεαλιστικές όσο και η πραγματικότητα. Ιστορίες που άλλοτε μας συγκινούν, άλλοτε μας κάνουν να γελάμε κι άλλοτε απλά μας πονάνε το μυαλό μας…

Η παράσταση «Πονάει το μυαλό μου» αποτελεί στην ουσία, τη συνέχεια της παράστασης Τσιριτσάντσουλες-Βαριετέ που είχε ανέβει το 2005. Τότε, με πρότυπο τα κείμενα του Καρλ Βάλεντιν από τις παραστάσεις καμπαρέ που έδινε στο μεσοπόλεμο, είχαμε φτιάξει τα δικά μας κείμενα που τα παρουσιάσαμε σαν ένα σόου Βαριετέ. Τώρα παίρνουμε τα γνήσια κείμενα του μεγάλου γερμανού θεατρίνου και μαζί με κείμενα άλλων δύο θρύλων της παγκόσμιας δραματουργίας, του ρώσου Άντον Τσέχοφ και των Βρετανών Μόντυ Πάιθον, συνθέσαμε τη φετινή μας παράσταση. Η μίξη αυτών των τριών διαφορετικών γραφών φαντάζει ίσως περίεργη. Οι δημιουργοί τους προέρχονται από τρεις τελείως διαφορετικές κουλτούρες και είναι εκπρόσωποι τριών διαφορετικών γενιών κωμικών με σχεδόν μισό αιώνα διαφορά ο ένας από τον άλλον. Κι όμως, διαβάζοντας τα μικρά διηγήματα του Τσέχοφ δεν μπορεί να μην έρθουν στο μυαλό σου εικόνες από τις ταινίες των Πάιθον και όταν βλέπεις τον «Παπαγάλο» των τελευταίων δεν μπορείς να μην ανατρέξεις στο κλασικό «το πουλί και το κλουβί» του Βάλεντιν. Έτσι λοιπόν, έστω κι αν διαφέρουν χρονικά και πολιτισμικά οι δημιουργοί, τα έργα τους συναντιώνται σε ένα ουδέτερο έδαφος. Ένα έδαφος διεθνές και διαχρονικό, αυτό της κωμωδίας. Όχι όμως μιας οποιασδήποτε κωμωδίας, αλλά μιας κωμωδίας που καταρρίπτει τις φόρμες, ανατρεπτική, σχεδόν παράλογη, που είναι δυνατόν τόσο να σε απελευθερώσει και να φέρει την κάθαρση, όσο και να σου κάψει ολοκληρωτικά τον εγκέφαλο.
Αυτό το εύφλεκτο υλικό τολμήσαμε να πάρουμε στα χέρια μας φέτος και ως μια επόμενη γενιά και εμείς κωμικών, μισό αιώνα περίπου μετά τους Πάιθον, να το παρουσιάσουμε μέσα από το πρίσμα της δικής μας ματιάς, ως ένα κωμικό μοντέλο, που επηρέασε κατά πολύ τη σκέψη και τη δημιουργικότητά μας.
Δραματοποιήσαμε τέσσερα διηγήματα του Τσέχοφ και πήραμε σκέτς από παραστάσεις του Βάλεντιν -κυρίως από το μεσοπόλεμο- και από το «ιπτάμενο τσίρκο» των Μόντυ Πάιθον. Χρησιμοποιήσαμε τις τεχνικές του αυτοσχεδιασμού, του κλόουν και της μάσκας και προσπαθήσαμε να αποδώσουμε την ουσία του πνεύματος του μουσικού αυτού και κωμικού θεάτρου που το λένε καμπαρέ.

Ο υπογράφων, Α. Π. Τσέχοφ, γεννήθηκα στις 17 Ιανουαρίου 1860, στο Ταγκανρόγκ. […] Το 1879 έγινα δεκτός στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Μόσχας. Γενικά τότε, δεν είχα ιδέα για τις πανεπιστημιακές σχολές, και δε θυμάμαι τώρα τους λόγους που μ΄έκαναν να επιλέξω αυτή τη σχολή, αλλά ούτε και το μετάνοιωσα. […] Το 1888 μού απένειμαν το βραβείο Πούσκιν. […] Χωρίς να υπολογίζω τα δικαστικά χρονικά, τις αναλύσεις, τα συμπληρώματα, τα μικρά άρθρα, όλα αυτά που μπόρεσα να γράφω καθημερινά για τις εφημερίδες, και τα οποία θα δυσκολευόμουν τώρα να προσπαθήσω να συγκεντρώσω μετά από είκοσι χρόνια λογοτεχνικής δραστηριότητας, έχω γράψει και δημοσιεύσει περισσότερες από πέντε χιλιάδες τυπωμένες σελίδες με τη μορφή μικρών και μεγάλων διηγημάτων. Έχω γράψει επίσης και για το θέατρο. Είμαι βέβαιος πως το γεγονός ότι ασχολήθηκα με την ιατρική έχει επηρεάσει σοβαρά τη λογοτεχνική μου δραστηριότητα. […] Δεδομένου ότι είμαι γνώστης των φυσικών επιστημών και της επιστημονικής μεθόδου, είμαι πάντοτε πολύ προσεκτικός. Επίσης, όπου ήταν δυνατό, προσπαθούσα να λαμβάνω υπόψη μου τα επιστημονικά δεδομένα. Με την ευκαιρία αυτή, έκανα την παρατήρηση ότι δεν είναι πάντοτε δυνατό να συμπτίπτουν οι συμβάσεις της δημιουργίας με τα επιστημονικά δεδομένα. Δεν μπορεί κανείς να παρουσιάσει στη σκηνή το θάνατο από δηλητηρίαση όπως αυτός συμβαίνει στην πραγματικότητα. […] Με άλλα λόγια, ο θεατής ή ο αναγνώστης πρέπει να καταλάβει καλά ότι δεν πρόκειται παρά μια συμβατική συνθήκη και ότι έχει να κάνει μ΄έναν καλά πληροφορημένο συγγραφέα. Δεν ανήκω στους συγγραφείς εκείνους που παίρνουν αρνητική θέση έναντι της επιστήμης, και δε θα ήθελα , από την άλλη, να είμαι κι εγώ σαν μερικούς που όλα τα καταφέρνουν με μοναδική βοήθεια το καθαρό μυαλό τους.
(Απόσπασμα από επιστολή του Τσέχοφ στον Γκριγκόρι Ροσσόλιμο, Γιάλτα, 11 Οκτωβρίου 1899. Η τέχνη της γραφής, Άντον Τσέχοφ, εκδ.Πατάκης 2007)

Γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου του 1882 στο Μόναχο της Βαυαυρίας. Ηθοποιός και συγγραφέας, έπαιξε και σκηνοθέτησε ταινίες μικρού μήκους και θεατρικά σκετς. Από το 1911 και μέχρι το τέλος είχε σταθερή συνεργάτιδα την Liesl Karlstadt. Θαυμάστηκε από πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς της εποχής και η δουλειά του ακόμα αποτελεί έμπνευση. Ο Μπ. Μπρέχτ κληρονόμησε από τον Βάλεντιν την αίσθηση του γελοίου και τη δηκτική σάτιρα. “ Αυτός ο άνθρωπος έχει μια κωμικότητα τόσο στεγνή, εσωτερικά, που σου επιτρέπει να καπνίζεις, και να πίνεις ενώ τραντάζεσαι συνεχώς από ξεκαρδιστικά γέλια που δεν έχουν τίποτε το ιδιαίτερα καλοπροαίρετο.” Ο Βάλεντιν πέθανε από πνευμονία στις 9 Φεβρουαρίου, φτωχός και έχοντας χάσει την αίγλη του.

Στις 5 Οκτωβρίου του 1969, οι Μόντυ Πάιθον, με το πρώτο επεισόδειο του ιπτάμενου τσίρκο τους άλλαξαν τον ρου της κωμωδίας. Γκράχαμ Τσάπμαν, Έρικ Άιντλ, Τέρι Τζόουνς, Τζον Κλιζ, Μάικλ Πέιλιν και Τέρι Γκίλιαμ. Αυτοί οι ταλαντούχοι καλλιτέχνες μας έχουν αφήσει παρακαταθήκη έργα που θα συνεχίζουν να επηρεάζουν γενιές κωμικών σε όλο τον κόσμο.

1. Ψαρίσιος έρωτας (Α. Τσέχοφ)
2. Ο ποιητής (Μόντυ Πάιθον)
3. Τσιριτσάντσουλες (Κ. Βάλεντιν)
4. Ο πόλεμος (Κ. Βάλεντιν)
5. Ανθρακωρύχος (Μόντυ Πάιθον)
6. Ένα ακριβό σκυλί (Α. Τσέχοφ)
7. Μεταφορικές δυσκολίες (Κ. Βάλεντιν)
8. Πρόβατα (Μόντυ Πάιθον)
9. Αγελάδες (Κ. Βάλεντιν)
10. Ξένος (Κ.Βάλεντιν)
11. Το πουλί και το κλουβί (Κ. Βάλεντιν)
12. Συμπλήρωση φράσεων (Μόντυ Πάιθον)
13. Ναρκωτικά (Μόντυ Πάιθον)
14. Ο παπαγάλος (Μόντυ Πάιθον)
15. Πονάει το μυαλό μου (Μόντυ Πάιθον)
16. Έγκριση δανείων (Μόντυ Πάιθον)
17. Σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού
18. Λογομαχία (Μόντυ Πάιθον)
19. Ο θάνατος ενός δημόσιου υπαλλήλου (Α. Τσέχοφ)
20. Στο νεκροταφείο (Α. Τσέχοφ)

Φωτογραφίες από τις πρόβες της Μαργαρίτας Caillaux

trailer