Του Γιάννη Δεμέτη
26 Απριλίου 2012
Στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου Ζακύνθου, το περασμένο Σάββατο 21 Απρίλη, το θεατρικό σχήμα «Τσιριτσάντσουλες» ανέβασε τη Νύχτα των Παλιάτσων,
(κείμενο-σκηνοθεσία-μουσική) του συμπατριώτη μας Μαρίνου Μουζάκη.
Το έργο, που χαρακτηρίζεται από τον δημιουργό του λαϊκή όπερα,, αναπτύσσει τη δράση του σε μια μυθική χώρα, που επικρατούνε οι τόσο γνωστές και πραγματικές εξάλλου συνθήκες της εκμετάλλευσης των κατατρεγμένων και αδυνάτων, από το κατεστημένο των ισχυρών.
Των ισχυρών, που δεν διστάζουνε να συνωμοτούν προκειμένου να εξασφαλίσουνε την καλοπέρασή τους.
Πόσο αλήθεια επίκαιρα και στις μέρες μας τα όσα καταγράφονται στην υπόθεση του έργου!
Βέβαια ακολουθεί η δικαίωση, που τελικά θα έρθει από τους Παλιάτσους, που θα γκρεμίσουνε τους ευκαιριακούς εκμεταλλευτές και ισχυρούς.
Το έργο γράφτηκε από τον Μαρίνο Μουζάκη, όπως γράφει στο προλογικό σημείωμά του, από το καλοκαίρι του 1999 μέχρι τα τέλη του 2002, στην προσπάθειά του να παίξει με το ρυθμό και τα ηχοχρώματα των λέξεων που χρησιμοποιεί, σε ρέουσα δημοτική γλώσσα, σε δεκαπεντασύλλαβο στίχο, για να παρουσιαστεί στη σκηνή από το πειραματικό θεατρικό σχήμα «Τσιριντσάντουλες», που ο δημιουργός του χαρακτηρίζει καλλιτεχνική κολεκτίβα.
Ετυμολογικά η λέξη, που από την ιταλική γλώσσα ενσωματώθηκε χάρη στους Ενετούς, στη γλώσσα που μιλούσανε στα Επτάνησα, και από εκεί μεταπηδώντας πλούτισε την νεοελληνική, κατά τον Μπαμπινιώτη, είναι συνώνυμη με την λέξη τσιριμόνια.
Ανατρέχοντας σε περαιτέρω διερεύνησή της εννοιολογικά, την συναντάμε ως μπαγαποντιά, υπεκφυγή, τακτικό ελιγμό, τέχνασμα, τσαπατσουλιά, πασάλειμμα, κόνξα, νάζι, σκέρτσο, κάμωμα, τσαλίμι, κορδελάκι, αθώο παιδικό κόλπο, ή και κάθε τι που κάνει ο άλλος προκειμένου να μας σπάσει τα νεύρα. Ο πλούτος της γλώσσας μας αστείρευτος και απολαυστικός.
Θα μπορούσαμε να καλύψουμε το σημερινό σημείωμα μόνο από τα συνώνυμα και τα παράγωγα της λέξης, υπερκαλύπτοντας το χώρο που μας παρέχει η «Ημέρα τση Ζάκυθος».
Ας επιστρέψουμε όμως στο θέμα μας. Δεν είναι η πρώτη φορά, που η θεατρική ομάδα «Τσιριτσάντσουλες» παρουσίασε δουλειά της στο νησί.
Δυστυχώς για μας όμως, παρόλο που εμπλέκονται με την ομάδα και άλλοι συμπατριώτες μας, ο Νίκος Γιούσεφ και ο Διονύσης Ματαράγκας, η παρουσία της εδώ δεν είναι συχνή. Παλαιοτέρα την απολαύσαμε στην πόλη, Πλατεία Σολωμού, και τον Άγιο Λέοντα, σαν θέατρο του δρόμου.
Ίσως να παρουσίασε δουλειά της και σε άλλα μέρη στο νησί. Το Σάββατο λοιπόν, την είδαμε στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου, με ένα δραματικά επικαιροποιημένο έργο, στην υπόθεση του οποίου ο δημιουργός του Μαρίνος Μουζάκης μεταφέρει τόσο με τη γραφή του, και κατ’ επέκταση με τον λόγο και την κίνηση, όλα όσα έχει ο ίδιος αποκομίσει πρώτιστα από τις Ζακυνθινές Ομιλίες, μα και τα όσα προηγήθηκαν στα θεατρικά δρώμενα του νησιού, αλλά και όσα εκείνος αφομοίωσε στη συνέχεια της πορείας του από τις θεατρικές του σπουδές. Από όσα μπόρεσα να αντιληφθώ, εξελισσόμενος συνεχώς τόσο ο ίδιος αλλά και οι υπόλοιποι ηθοποιοί και οι άλλοι παράγοντες, που εμπλέκονται με το θεατρικό σχήμα «Τσιριτσάντσουλες» προσφέρουνε πολλά στη θεατρική τέχνη.
Ο θεατής βλέποντας την παράσταση διαπιστώνει την παιδεία του επταμελούς θιάσου, που ξεκινώντας από τη λαϊκή κωμωδία ολοκληρώνεται στη θεατρική εικόνα των καλλιτεχνών του δρόμου, καλλιτεχνών που όπως δείχνει η δουλειά τους, υπηρετούνε με υπευθυνότητα και άλλες παράλληλες μορφές θεατρικής δράσης. Γιατί ευτυχώς για όλους μας λειτουργούνε χωρίς να μπαίνουνε σε καλούπια.
Ακολουθούνε την παράδοση, αφομοιώνουνε ιδέες και πρακτικές, αλλά η δουλειά τους δείχνει ότι ενεργούνε πρωτοποριακά και πειραματικά.
Σημειώνεται ότι ανάλογα με τις παραγωγές που ανεβάζουνε στη σκηνή, αλλάζει και η σύνθεση του θιάσου όπως και των άλλων συντελεστών.
Το θέατρο του δρόμου, παρά τον τίτλο που φέρει, και που ενδεχομένως να μας προβληματίζει για αυτό που νομίζουμε ότι υπηρετεί, φέρνει τάξη στην αταξία ιδεών και πράξεων με προτάσεις και πρακτικές.
Δύσκολο προφανώς εγχείρημα, που όμως αναδεικνύει την παιδεία όλων όσων συμμετέχουνε στην κάθε παράσταση, που παρουσιάζουνε.
Οι επτά ηθοποιοί που είδαμε στη σκηνή το περασμένο Σάββατο, με τις κινήσεις τους, το λόγο, τη μουσική, το χορό, το τραγούδι, αλλά προπαντός με την αφοπλιστική παρουσία τους, ξεσηκώσανε το κοινό το οποίο θερμά τους χειροκρότησε στο τέλος της παράστασης.
Παρήγορο πάνω απ’ όλα, το γεγονός της ασφυκτικής πληρότητας της αιθούσης, από νέους ανθρώπους στην πλειονότητά τους.
Οι άξιοι ηθοποιοί, σε ολόκληρη τη διάρκεια του έργου, επικοινωνούσανε με το κοινό, με τρόπο απόλυτα κατανοητό. Τα σκηνικά λιτά, η αμφίεση των ηθοποιών απλή, τα διάφορα αντικείμενα που χρησιμοποιηθήκανε για τις ανάγκες της παράστασης (όπλα, εργαλεία, μουσικά όργανα) απόλυτα χρηστικά, βοηθήσανε το κοινό να αφομοιώσει το έργο και τα μηνύματά του.
Αξίζει να τονιστεί ότι ο απλός αφοπλιστικός τρόπος που, αποδώσανε τους ρόλους τους, στους οποίους εναλλάσσονταν συνεχώς στη σκηνή υπήρξε απόλυτα πετυχημένος.
Όλοι τους υπηρετήσανε πιστά την υπόθεση του έργου, προσφέροντας με τη θεατρική τους παιδεία ικανοποίηση και ευχαρίστηση στους θεατές.
Κρίμα που η θεατρική ομάδα «Τσιριτσάντσουλες» δεν επισκέπτεται πιο συχνά το νησί μας. Τέτοιες παραστάσεις τις έχουμε ανάγκη. Πιστεύω ότι οι έχοντες την ευθύνη των πολιτιστικών δρωμένων στο νησί, θα πρέπει να τους έχουν υπόψη τους.
το άρθρο εδώ